Horizontalni sistemi

Špalirsko gajenje podrazumeva formiranje "živih ograda" uz naslone od različitog materijala,sa dva-tri reda žice. Ovaj sistem obezbeđuje velike prinose i racionalno izvođenje neophodnih mera agrotehnike u toku godine,pre svega poljoprivredne mehanizacije za obradu, zaštitu, berbu, rezidbu i drugo.

Gajenjem kupine u špaliru obezbeđuje se puna osvetljenost od vrha do bazalnih delova. U takvim uslovima plodovi bolje-ujednačenije sazrevaju, vreme berbe je kraće, kvalitet plodova veći, a izdanci bolje odrvenjavaju i ne dolazi do izmrzavanja u zimskom periodu.

Zahvaljujući naslonima sa nekoliko redova pocinkovane žice, obezbeđuje se veća produktivna površina po kvadratnom metru, što omogućava maksimalnu eksploataciju sorti kupine gajenim na neki od navedenih načina. Sistem gajenja treba prilagoditi biološkim svojstvima zasađene sorte.

Nakon obavljene berbe sa dvogodišnjih izdanaka oni se uklanjaju, kao i suvišni ili oštećeni,a mladi izdanci se prema želji, odnosno projektovanom sistemu gajenja, razvode i povijaju u jednom ili u oba pravca, na jednom ili više redova žice.



Sistem žbuna

Gajenje kupine u vidu žbuna karakteristično je za sorte uspravnih i bujnih izdanaka, koje mogu da se gaje i bez naslona. Pri visini 80-90 cm obavlja se pinciranje-zakidanje izdanaka, u cilju izazivanja bočnog grananja. Posle izvesnog vremena zakinuti izdanci nastavljaju sa porastom, zajedno sa novim mladarima.

Posle berbe uklanjaju se izdanci koji su doneli rod, kao i slabi, odnosno oštećeni ili suvišni, a ostavljaju samo uspravni, najrazvijeniji i izdanci na najboljem mestu.

Pre početka vegetacije ili u toku zimskog mirovanja mladari na izdancima, zavisno od bujnosti izdanaka, skraćuju se do dužine 30-40 cm, a produžnica izdanka skraćuje se za jednu trećinu od ukupnog porasta u predhodnoj vegetaciji.



Vertikalni sistem

Za ovaj sistem je neophodan naslon, s tom razlikom što izdanke u ovom slučaju treba održavati u što vertikalnijem položaju-vezivanjem za postojeće redove žice.

Vertikalni sistem se preporučuje za sorte sa nešto pravijim i debljim izdancima, koji lako i obilno formiraju bočne priraste.

Rodnost po kvadratnom metru je velika i ne zaostaje za horizontalnim sistemima gajenja.




dipl.ing. Dejan Jocić