Kvalitet i trajnost plodova jabuke zavise od sorte i podloge, sistema gajenja, starosti stabla i obilnosti roda, disanja, količine ugljen-dioksida, etilena i biljnih hormona, kao i uslova sredine u jabučnjaku i hladnjači.


SORTA je najvažniji biološki činilac. Plodovi sa stabala na vegetativnim podlogama slabe bujnosti (M9, M26) ranije sazrevaju, krupniji su i po pravilu bolje obojeni, ali se slabije čuvaju nego plodovi sa stabala na bujnim podlogama (sejanac divlje jabuke).

Najkvalitetniji i najtrajniji su plodovi srednje krupnoće sa stabala srednje starosti koja nose umeren rod. Jabuka pripada grupi klimakteričnih plodova, kod kojih se stvaraju velike količine ugljen-dioksida i etilena pa način njihovog čuvanja treba da bude optimalan.



Promene u sastavu plodova jabuke ogledaju se u:
- gubitku hlorofila (osnovna zelena boja pokožice prelazi u žutu);
- obrazovanju antocijanina kod sorti sa dopunskom crvenom bojom pokožice;
- pretvaranju skroba u disaharide i monosaharide, biološkoj oksidaciji (disanju) skroba i drugih šećera i organskih kiselina u ugljen-dioksid i vodu;
- pretvaranju protopektina u pektine;
- smanjenju količine vitamina (naročito vitamina C) i stvaranju etilena i drugih isparljivih sastojaka.

Te biohemijske promene praćene su fizičkim (omekšavanje ploda) i organoleptičkim promenama (poboljšanje ukusa).



Gubitak vode transpiracijom ne znači samo gubitak mase ploda već i pogoršanje izgleda i kvaliteta ploda jabuke.

Najčešća fiziološka oboljenja plodova jabuka su:
- posmeđivanje pokožice (Scald),
- gorke pege (Bitter pit),
- jonatanove pege (Jonathan spot),
- brašnjavost (Mealy breakdown) i
- staklavost (Water core).

Najopasnija gljivična oboljenja (mikoze) plodova jabuke su gorka trulež, siva plesan i plava plesan.




Dejan Jocić, dipl.ing