Stare, autohtone sorte su donori gena koji su odgovorni za specifične osobine: otpornost prema prouzrokovačima bolesti i štetočinama, obojenost, aromu, otpornost prema abiotskim faktorima sredine, skladišne osobine – trajnost. Shvatanje da su sve stare sorte otporne prema prouzrokovačima bolesti je pogrešno jer i među njima ima osetljivih. Jedan od razloga njihove otpornosti u agronomskom smislu je tehnologija gajenja u tzv. zatravljenim voćnjacima na velikim rastojanjima sadnje na manjim površinama i u višesortnim zasadima. U takvim uslovima patogeni voća se slabije razvijaju i imaju manji potencijal.



Prvi i nezaobilazni uslov za gajenje neke sorte voća u organskom postupku je njihova otpornost odnosno manja osetljivost prema biotskim i abiotskim faktorima. Gajenje otpornih sorti ima višestruki značaj sa ekološkog ali i ekonomskog aspekta. Zasadi starih sorti doprinose očuvanju biološke raznovrsnosti i stabilnosti agroekosistema.


Pored mogućnosti prodaje u svežem stanju plodovi autohtonih sorti su pogodni i za preradu u sokove, voćno vino, voćno sirće, rakiju, za sušenje.


Autohtone sorte voća rasprostranjene su kao pojedinačna stabla ili u manjim zasadima na velikom broju lokaliteta u Srbiji, a posebno na područjima centralne i zapadne Srbije na obroncima planina Kopaonik, Golija, Kablar.




Mimica Kostić-Đorđević dipl.ing.