Rezidba vinove loze – rezidba na zrelo

Prinos i kvalitet grožđa zavise od većeg broja poslova, odnosno agrotehničkih mera sprovedenih u vinogradu tokom jedne godine. Prvi posao u vinogradu je zrela rezidba, koja se izvodi u fazi mirovanja loze. Značaj zrele rezidbe proističe iz činjenice da je to agrotehnička mera kojom se uspešno reguliše odnos između vegetativnog i generativnog potencijala. U zavisnosti od bioloških osobenosti gajenih sorti, uzgojnog oblika i potrebnog stepena opterećenja čokota rodnim okcima, primenjuje se kratka, duga ili mešovita rezidba. Pri rezidbi je neophodno vršiti stalnu regeneraciju i podmlađivanje čokota. Zbog toga se svake godine sa čokota uklanjaju izduženi, deformisani i neaktivni delovi stabla.


Osnovni ciljevi rezidbe su:

- Obrazovanje osnovnog oblika stabla u mladim vinogradima
- Održavanje obrazovanog stabla u dugom periodu rodnosti čokota, kako bi svi njegovi delovi bili zdravi, a svi organi loze pravilno raspoređeni u prostoru
- Normiranje broja okaca, lastara i grozdova na čokotu
- Regulisanje rastenja i rodnosti, uspostavljanje i održavanje pravilnog odnosa između vegetativnog razvoja i visine prinosa
- Regulisanje kvaliteta grožđa, uspostavljanje pravilnog odnosa između visine prinosa, zrelosti i kvaliteta grožđa
- Regenerisanje starih i deformisanih stabala u cilju podmlađivanja čokota
- Uklanjanje suvih i ogoljenih delova stabla, kao i delova koji su oštećeni pod dejstvom grada, jakih mrazeva i mehaničkih povreda od mašina


Vreme rezidbe

U rodnim vinogradima osnovna rezidba vinove loze se obavlja u periodu mirovanja loze, od opadanja lišća u jesen, do bubrenja okaca u proleće naredne godine. Vreme rezidbe zavisi od klimatskih uslova u pojedinim vinogradarskim područjima. U vinogorjima Srbije se, takođe, obavlja rezidba u jesen, u toku zime i u proleće. Jesenja rezidba obično počinje u drugoj polovini novembra u zasadima velikih površina. Najpre se orezuju najotpornije sorte prema mrazevima, kao i zasadi na uzvišenjima na kojima su mrazevi slabijeg intenziteta. U slučaju povoljnih vremenskih uslova, rezidba se obavlja i tokom zime, kako bi se završila do kraja marta, odnosno pre bubrenja okaca.

U privatnim vinogradima uobičajeno je da rezidba počinje sredinom februara, na dan Sv. Trifuna (14. februara), zaštitnika i slave vinogradara. Ovaj običaj u potpunosti uvažava i klimatske prilike u našim vinogorjima. Naime, do sredine februara se u našim vinogorjima javljaju jaki zimski mrazevi, a nakon toga nastupa toplije vreme, povoljno za obavljanje rezidbe. U to doba se veoma precizno može utvrditi zdravstveno stanje i rodnost zimskih okaca, kako bi se obavila pravilna rezidba i na čokotima ostavio potreban broj rodnih okaca za donošenje određene visine prinosa i kvaliteta grožđa u narednoj vegetaciji. Osnovni period rezidbe u našim uslovima je mart i početak aprila, što ukupno iznosi 30 - 40 dana.



Orezivanje rodne loze

Za rezidbu su najznačajniji jednogodišnji zreli lastari, jer se na njima nalaze zimska okca kao osnovni nosioci rodnosti. Zimska okca se formiraju jedne godine, a preko njih se prinos ostvaruje naredne godine. Proizilazi da potencijal zimskih okaca zavisi od uslova sredine u godini formiranja. Ostvarenje prinosa zavisi od klimatskih uslova i agrotehnike u godini proizvodnje grožđa. Najpre se orezuju najotpornije sorte prema mrazevima, kao i zasadi na uzvišenjima na kojima su mrazevi slabijeg intenziteta. Nakon stupanja čokota u punu rodnost, svake godine se obavlja osnovna zrela rezidba. Radi ostavljanja određenog broja okaca iz kojih će se razviti novi rodni lastari.

U zavisnosti od bioloških osobenosti gajenih sorti, uzgojnog oblika i potrebnog stepena opterećenja čokota rodnim okcima, primenjuje se kratka, duga ili mešovita rezidba. Pri rezidbi je neophodno vršiti stalnu regeneraciju i podmlađivanje čokota. U praksi se primenjuje kratka, duga i mešovita rezidba. Kratka rezidba podrazumeva prekraćivanje jednogodišnjih lastara na kondire 2 do 5 okaca, a mešovita prekraćivanje zrelih lastara, ali na lukove - 6 i više okaca i kratke kondire-2 okca za zamenu.

Vrsta rezidbe, kratka duga ili mešovita zavisi iskljčuivo od sorte vinove loze. Kratku rezidbu zahtevaju sorte za proizvodnju stonih vina, Prokupac, Smederevka, Skadarka, Plovdina, Ružica, kao i stona sorta Kardinal. Mešovitu rezidbu zahtevaju visoko kvalitetne i kvalitetne vinske sorte, kao i najveći broj sorti za proizvodnju stonog grožđa muskat hamburg, kraljica vinograda, lasta, demir kapija, afus-ali…


Tehnika izvođenja rezidbe

Pravilna primena kratke, mešovite i duge rezidbe moguća je samo kada se rezidba obavlja ručno, korišćenjem mehaničkih, pneumatskih ili električnih makaza. Presecanje lastara se vrši na udaljenosti od oko 1 cm iznad vršnog okca koje se ostavlja na kondirima ili lukovima. Presek treba da ima blagu kosinu, suprotno od okca, kako bi se sokovi koji se izdvajaju iz lastara pri suzenju, slivali suprotno od okca niz kondire odnosno lukove.

Stariji debeli delovi stabla se odsecaju sa testericama, pri čemu se vodi računa da se što manje povređuje skelet čokota, odnosno da se prave što manje rane. Nakon rezidbe, popravku potpore, zatezanje žice, vezivanje loze i plitku obradu uraditi pre kretanja vegetacije, pre nego krene aktiviranje okaca.



dipl.ing.Ivana Radojević