U toku avgusta meseca treba započeti pripremu zemljišta za setvu i sadnju luka srebrnjaka koji je namenjen za prolećnu potrošnju mladog luka ili za proizvodnju zrelih lukovica u toku juna meseca. Najpoznatije gajene sorte su: Majski srebrnjak, Junski srebrnjak, Sidra, Skopski srebrnjak i dr., a naziv srebrnjak dobili su po belim ovojnim listovima lukovice. Ovo povrće uglavnom dolazi posle useva koji se skidaju tokom juna i jula meseca odnosno kada su njive slobodne od drugih useva tako da je potrebno na vreme izvršiti osnovne operacije kao što su oranje, đubrenje sa 200-300 kg NPK (8:16:24) po ha i površinsku pripremu zemljišta.


Za setvu se priprema leja širine oko 120 cm proizvoljne dužine. Najčešća greška proizvođača je setva omaške. Setva se obavlja u redove na rastojanju od oko 5 cm i na dubinu oko 2 cm. Najpoželjnije rastojanje u redu je 25 cm kako bi se dobio što kvalitetniji rasad. Posle setve seme je potrebno prekriti kompostom ili kvalitetnom zemljom i dobro zaliti. Do momenta rasađivanja treba primenjivati redovne mere nege kao što su zalivanje, prihranjivanje i po potrebi zaštita.


Rasađivanje na manjim površinama obavlja se ručno, a na većim mašinski. Biljke se rasađuju u trake, s tim što je u redu rastojanje 4-5 cm, a kasnije se proređuju sve do sklopa koji je potreban za pravilan rast lukovice. Nakon rasađivanja se obavlja zalivanje. U ovoj proizvodnji zalivanje je potrebno obavljati u proleće ako nema dovoljno vlage, uz prihranjivanje useva jednom ili u dva navrata sa 200-300 kg NPK (8:16:24) po ha ili sa oko 150 kg azotnog đubriva po ha ukoliko je usev izrazito slab.



Pored proizvodnje luka srebrnjaka iz direktne setve i iz rasada može se obavljati i sadnja iz arpadžika od početka septembra do kraja oktobra. Sadi se u trake od 4-6 redova na rastojanju od 20 cm između redova i 40 cm između traka. U redu se rastojanje kreće od 3-10 cm a može i češće ukoliko se vrši sukcesivno čupanje mladog luka u rano proleće. Dalje mere nege su kao pri redovnoj proizvodnji direktnom setvom, a sastoje se od zaštite useva od korova, bolesti, štetočina i zalivanja u drugom delu vegetacije ukoliko je to potrebno. Luk srebrnjak, zavisno od sorte, dospeva početkom juna.


Zrele lukovice srebrnjaka čuvaju se kratko, mesec do mesec i po dana, a u kontrolisanim uslovima (hladnjačama) znatno duže. Uz pravilnu agrotehniku mogu da se ostvare prinosi 30-40 tona po hektaru.




Milica Popadić, dipl. ing. ratarstva i povrtarstva