Gotovo da i ne postoji pčelar koji se nije sreo sa pojavom grabeži unutar jedne ili više košnica na pčelinjaku. Opasnost od grabeži prisutna je uvek naročito ukoliko se pčelar na pčelinjaku pojavljuje ređe odnosno ukoliko se sam pčelinjak nalazi van mesta stanovanja.


O uzrocima i sprečavanju grabeži pisano je mnogo gotovo u svakoj ozbiljnijoj pčelarskoj literaturi. Možda da kao prvo razlikujemo nekoliko načina grabeži u pčelarskim krugovima nazvanih:

-"Tiha grabež" koja se pojavljuje postepeno, lagano pojačavajući tempo i s druge strane

- "Akutna grabež" koja se pojavljuje iznanada i gotovo ju je nemoguće sprečiti .

I jedna i druga vrsta grabeži izazvane su prirodnim nagonom pčela na opstanak i prikupljanjem hrane za bespašno - zimsko razdoblje.


Kada u prirodi nastane privremen nedostatak hrane, pčele instinktivno istu traže protivno njihovom prirodnom ponašanju u pljačkanju drugih zajednica. Kako svaka zajednica ima veći ili manji oblik samozaštite u tom pljačkaškom pohodu često strada deo pčela ili čak i cela zajednica zavisno o intenzitetu i trajanju.


Grabež prepoznajemo prema samoj aktivnosti pčela na letu košnice. U slučaju da primetimo borbu pčela i delove voska, pojačanu aktivnost pčela ispred košnice (bez unosa) to je dovoljan pokazatelj pojave grabeži. Takvo stanje moguće je na jednoj jedinoj košnici ili na celom pčelinjaku.



Mlađi neiskusniji pčelari mogu zameniti ples mladih pčela sa pojavom grabeži. Dodatan problem može stvoriti i susedni pčelinjak ukoliko nad istim nemamo kontrolu ili saradnju sa pčelarem vlasnikom istog.


Preventivne mere za sprečavanje grabeži:

- sužavanje leta, zatvaranje svih nepotrebnih otvora na košnici
- kraći preventivni pregledi košnica i pčelinjaka
- što manje uznemiravanje pčela
- pravilan razmak između dva pčelinjaka
- držanje samo jakih zajednica unutar pčelinjaka
- kod rada sa košnicom prilikom otvaranja korišćenje prekrivača
- sprečavanje rasipanja meda ili sirupa kod rada sa košnicom
- formiranje više manjih pčelinjaka ili deljenje velikih u slučajevima slabije paše




dipl.ing.polj.Nenad Stefanović