Osnovni principi eko-pčelarenja su:


-izbor odgovarajućeg mesta za pčelinjak, odnosno odgovarajući izbor pčelinje paše
-odgovarajuća pčelarska tehnologija
-odgovarajuća zdravstvena zaštita pčela bez rizika
-propisno rukovanje, obrada i skladištenje pčelinjih proizvoda



Uspešnost pčelarenja zaisi od izbora odgovarajuće pčelinje paše. To je ona pčelinja paša koja poredsostvenih potreba osigurava za pčelinju zajednicu više nektara. Kod eko-pčelarenja potrebno je da pašno područje bude zaštićeno od hemijskih zagađivača. Takva se područja nalaze u šumama, u zaštićenim područjima, rezervatima i na zemljištima gde se proizvodi zdrava hrana. Moraju biti isključene sve poljoprivredne površine bilo da su one ratarske, voćarske ili povrtarske, kao i da se prepoznaju mesta koja su opasna od industrijskog i saobraćajnog zagađenja.


Održavanjem i obeležavanjem odgovarajućeg izolacionog pojasa (udaljenosti) pčelar se zaštićuje od zagađenih područja.Osnovu za izračunavanje te izolacione udaljenosti čini merenje radijusa kretanja pčela letačica od košnice do paše. Na udaljenost do koje će pčele maksimalno leteti na pašu utiče nektarska sposobnost paše, smer vetra i razjedinjenost terena. Pčele su po prirodi racionalne životinje te posećuju pašu koja je prisutna u velikoj količini, onu koja ima veću koncentraciju šećera u nektaru . Pčele nerado lete uz brda, a u slučaju jačeg vetra prekinu izlet iz košnica. Prosečna veličina izolacionog pojasa je 2 km .


Prednost čini korištenje savremene opreme, ali u biološkom pčelarenju od toga je važniji odnos pčelara prema pčelama.Osnovni zadaci pčelara su da motri zajednicu i ponašanje pčela na letu poznaje dobro stanje u košnici i bez čestog otvaranja košnice. Sve nepravilnosti ili promene dobro oko može otkriti prema stanju u letu.


Košnice moraju biti postavljene na odgovarajuća postolja u poluhlad na mesta koja su zaštićena od vetra sa letima okrenutima prema istoku. Između košnica mora postojati udaljenost oko 1 m (po tom pitanju situacija nije povoljna na pokretnim pčelinjacima). Ispravno je košnice postaviti što bliže paši. Ako imamo različitu visinu terena, tada košnice smeštamo što bliže dnu brega da bi se pčele sa teretom vraćale u košnicu nizbrdo.



Potrebno je osigurati trajno i tempirano higijensko pojilo. Pri selidbi je potrebno vrlo oprezno rukovati sa košnicama i pčelama u njima radi što manjeg uznemiravanja i stresa. Pčele treba zaštititi od bolesti i štetočina. Ovu zaštitu je potrebno rešiti lekovima, sredstva i metode korištenja pri lečenju da ne škode ni pčelarima ni potrošačima meda.


Pravilna rukovanja pčelinjim proizvodima podrazumeva sve postupke od vađenja iz košnice preko
konfekcioniranja, pakovanja distribucije i prodaje. U ekološkom pčelarenju nije primereno maksimalno izvrcavanje, tj. ostavljanje zajednice bez zalihe meda. Sličnu ravnotežu potrebno je uspostaviti i pri proizvodnji voska, matične mleči i pčelinjeg otrova. Neispravno je vrcati okvire sa leglom. To se prvenstveno odnosi na košnice bez matične rešetke. Pravilima ekološkog pčelarenja regulisani su izgradnja i pravilna upotreba mesta za vrcanje i kvaliteta opreme koja se pri tome troši.


Konačni proizvod podleže strogom laboratorijskom nadzoru i kontroli. Obeležje eko-proizvod dobije se samo u slučaju ako rezultati kontrole isključuju prisutnost ostataka zaštitnih sredstava, antibiotika, industrijskog šećera i bilo koje druge strane supstance.



Dragan Kolčić dipl.inž.agroekonomije