Lep primer narodnog graditeljstva u Srbiji predstavljaju male drvene kućice, sobrašice, koje su obično podizane u porti crkve. One su služile za obedovanje, okupljanje srodnika i njihovih prijatelja, prilikom crkvenih praznika. Naziv sobrašice potiče od slovenske reči sobranje, što znači sakupljanje, zborovanje. U nekim krajevima Srbije zvali su ih i sovrašice, sofre, šatre.
















Sobrašice mogu biti jednodelne ili višedelne, spojene pod zajedničkim krovom. Građene su od tesanih greda temeljača, koje su postavljene na veće kamenove na uglovima i spojevima. Stranice su građene u bondručnom skeletnom sistemu sa stubovima i oplatom, a krov sa konstrukcijom na 2 ili 4 vode, pokriven je ćeramidom. Zid od brvana izgrađen je do pola, što sobrašicama daje prozračni izgled terase, senice. U svakoj je bio postavljen sto u sredini, sa klupama za sedenje okolo. Kod nekih sobrašica postojali su ugradni stolovi i klupe, koje su u čelu stola-sofre bile posebno obrađene za starešinu zadruge.


















Sobrašice su danas sačuvane u pojedinim selima zapadne Srbije, pored Užica, Valjeva, Kragujevca. Tako je u Brankovini, kod Valjeva, u porti crkve Svetih arhađela Mihaila i Gavrila, čiji ktitor je bio prota Mateja Nenadović, sačuvano nekoliko ovih neobičnih građevina. Sobrašice u Brankovini, stare više od sto godina pripadele su bogatim porodicama iz valjevskog kraja, koje su za velike verske praznike i druge svetkovine, posle posete crkvi, odmarale i obedovale u takvim zatvorenim ili poluzatvorenim kućicama od drveta. Tu su se primali gosti, prijatelji, rodbina, koji su dolazili iz susednih sela i koji nisu imali svoje sobrašice.Na stolu su se uvek nalazile različita jela i pića da se gosti okrepe.
















Siromašniji meštani, koji su učestvovali u liturgiji, takođe su imali svoje mesto za odmor u dvorištu crkve. Njima su bili namenjeni stolovi sa klupama uspod lipa, koji i danas tu stoje, dok su oni najsiromašniji sedeli na travi pod drvećem.





Tekst preuzet sa http://www.glassrbije.org/